Nightbitch (2024) recensie, Marielle Heller (2025)

Regie: Marielle Heller | 98 minuten | horror, komedie | Acteurs: Amy Adams, Scoot McNairy, Arleigh Snowden, Emmett Snowden, Jessica Harper, Zoë Chao, Mary Holland, Archana Rajan, Nate Heller, Darius De La Cruz, Ella Thomas, Stacey Swift, Garrett C. Phillips, Adrienne Rose White, Michaela Baham, Kerry O’Malley, Roslyn Gentle, Michael Andrew Baker, Judith Moreland, Caden Green, Zarah Beverly

“To describe my mother would be to write about a hurricane in its perfect power.” — Maya Angelou

In ‘Nightbitch’ neemt regisseuse Marielle Heller het publiek mee op een surrealistische en donker humoristische reis door de complexe wereld van het moderne moederschap, waar de grenzen tussen realiteit en oerinstincten vervagen. Gebaseerd op de roman van Rachel Yoder, verkent de film de transformatie van een jonge moeder, rauw en intens gespeeld door Amy Adams, die begint te vermoeden dat ze in een hond verandert.

‘Nightbitch’ laat ons door middel van montages kennismaken met de moeder (Amy Adams) en haar zoon (gespeeld door de tweeling Arleigh Patrick Snowden en Emmett James Snowden). We zien de eindeloze, alledaagse routines van de moeder, met een subtiele balans tussen de vermoeiende herhaling van sissende hashbrowns en chaotische speelsessies, en de diepe verbondenheid tussen ouder en kind. Dat de moeder ongelooflijk veel van haar kind houdt, mag duidelijk zijn, maar dat het moederschap haar tot in het diepst van haar vezels uitput, is ook evident. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Ze heeft haar passies voor dit welpje moeten opgeven.

De moeder beschrijft haar transformatie met een wisselspel van zelfverzekerdheid en onzekerheid. Soms neemt ze afstand en overpeinst ze de ironie van het zijn van een vrouw met ambities die ze opzij heeft gezet voor het moederschap. Op andere momenten vraagt ze zich juist af of ze een slechte moeder is omdat ze zich hier zo druk om maakt. ‘Nightbitch’ duikt bovenal in de isolatie, uitputting en ingrijpende identiteitsverandering die moederschap vaak met zich meebrengt en vangt een krachtig portret van een vrouw die de wilde kant in zichzelf ontdekt.

‘Nightbitch’ is een gemengde ervaring. Het onderliggende verhaal over de ontberingen van het moederschap, de spanningen die dat binnen een relatie kan meebrengen en de liefde voor je eigen kind, is prachtig. Het wordt met zoveel passie en liefde verteld door Heller en Adams, en beiden putten duidelijk uit hun eigen ervaringen. De film werpt prikkelende vragen op waar je als man, of als iemand die geen moeder is, waarschijnlijk nooit eerder over hebt nagedacht.

Adams is beter dan ze in tijden is geweest. Ze doet denken aan de Adams die we kennen van ‘Nocturnal Animals’ en ‘Arrival’. Wellicht is dit wel haar beste optreden tot nu toe. Ze levert een gedurfde en gelaagde performance die zowel rauw als intiem aanvoelt. De liefde voor het kind spat van het beeld, maar nog overtuigender is het verlangen naar vrijheid, naar het zijn van een eigen persoon en de zelfontplooiing die ze heeft moeten opgeven. Het is een optreden dat door merg en been gaat en niet echter had kunnen zijn.

De film verliest echter een deel van het publiek met het stuk over de transformatie van de moeder in een hond. De metafoor mag duidelijk zijn en past op zich goed bij het verhaal. De hond weerspiegelt hoe moederschap in wezen een diep natuurgebonden proces is, ontstaan uit het rauwe, dierlijke feit van de geboorte. In onze cultuur verhullen we dit met idyllische beelden van zachtheid en vriendelijkheid, maar in de kern is het een overweldigend, bijna beestachtig fenomeen. Dichter bij ons oerinstinct dan tijdens een geboorte, komen we niet.

Die metafoor werkt op papier geweldig, maar komt op het grote doek niet helemaal lekker uit. Het is ongemakkelijk om naar te kijken en wordt door Heller te ver doorgevoerd. In het begin van ‘Nightbitch’ gaat de moeder eigenschappen van een hond vertonen. Ze is zich daarvan bewust: ze krijgt scherpere tanden, haargroei op vervelende plekken en de drang om te graven en te rennen. Dat zijn de momenten waarop de beeldspraak al werkt; de oerinstincten van de moeder komen naar boven. Heller trekt het echter nog veel verder door, en de moeder verandert op momenten daadwerkelijk in een hond. Die momenten doen af aan de film en zijn simpelweg niet interessant om te bekijken, aangezien de metafoor al lang en breed duidelijk is. Ook sleept het hier en daar wat, mede door het bewuste repeterende karakter van de film. Hoewel het dus een doel dient, maakt dat het op momenten lastig om de aandacht erbij te houden. De laatste dertig minuten van ‘Nightbitch’ zijn echter puur genieten.

Ondanks dat sommige scènes de grenzen van de metafoor opzoeken, blijft ‘Nightbitch’ een treffende en oprechte verkenning van wat het betekent om moeder te zijn in een wereld die weinig ruimte laat voor eigen ambities en dromen. Heller legt met deze film bloot dat moederschap zowel overweldigend als diep bevredigend kan zijn, met al zijn vreugde en rauwe kanten. Heller doet de krachtige woorden van Maya Angelou’s beschrijving van een moeder als “een orkaan in haar perfecte kracht” eer aan. ‘Nightbitch’ is een ode aan de moeder. De film heeft een dringende boodschap en is een must-see voor aanstaande ouders.

Jelco Leijs

Waardering: 3.5

Speciale vertoning: Leiden International Film Festival 2024